UPS पेन्शन योजनेस कॅबिनेटची मंजुरी ।महाराष्ट्र बनले १ पहिले राज्य मंजुरी देणारे। Difference between UPS and NPS 

Difference between UPS and NPS: नमस्कार मित्रांनो, केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी Unified Pension Scheme (UPS) या नवीन पेंशन स्कीमची घोषणा केली आहे. ही स्कीम केंद्र सरकारच्या सर्व कर्मचार्‍यांसाठी लागू होणार आहे. या लेखात आपण UPS म्हणजे काय हे समजून घेणार आहोत, तसेच Old Pension Scheme (OPS) आणि New Pension Scheme (NPS) या योजनेशी संबंधित सर्व माहिती जाणून घेणार आहोत.

केंद्र सरकारने केंद्रीय कर्मचार्‍यांच्या पेंशन सुविधा सुधारण्यासाठी Unified Pension Scheme (UPS) नावाची नवी योजना सुरू केली आहे. ही योजना OPS (Old Pension Scheme) आणि NPS (National Pension System) यांच्यातील संतुलन साधणारी आहे, ज्यामुळे कर्मचार्‍यांना अधिक आर्थिक सुरक्षितता मिळणार आहे. UPS चा लाभ नव्या कर्मचार्‍यांसोबतच, 2004 नंतर आणि 2025 पूर्वी निवृत्त झालेल्या कर्मचार्‍यांनाही मिळणार आहे. चला तर, UPS बद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.

भारत सरकारच्या योजना मधून आर्थिक मदत मिळवा फ्री जाणून घ्या कोणत्या योजने मध्ये सहभागी व्हावे लागेल. पात्रता पहा आणि लाभ घ्या

Unified Pension Scheme (UPS) म्हणजे काय?

Unified Pension Scheme (UPS) ही केंद्र सरकारने सुरु केलेली एक नवीन पेंशन योजना आहे. या योजनेअंतर्गत सध्या केंद्र सरकारचे 23 लाख कर्मचारी येतील, ज्यांना या स्कीमचा लाभ मिळणार आहे. या स्कीमची सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे कर्मचारी NPS किंवा UPS यापैकी एक योजना निवडू शकतात. ही योजना कर्मचार्‍यांच्या निवृत्तीनंतरच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी महत्त्वाची ठरणार आहे.

UPS Scheme ची मुख्य वैशिष्ट्ये:

1. Assured Pension: जर कर्मचारी 25 वर्षांची सेवा पूर्ण करतो, तर त्याला निवृत्तीच्या आधीच्या 12 महिन्यांच्या सरासरी पगाराच्या 50% रक्कम पेंशन म्हणून मिळणार आहे. यामुळे निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थिरता मिळेल.
2. Assured Family Pension: जर कर्मचारी सेवा काळात मृत्यूमुखी पडला, तर त्याच्या कुटुंबाला शेवटच्या पगाराच्या 60% पेंशन मिळणार आहे. यामुळे कर्मचार्‍याच्या कुटुंबाची सुरक्षितता वाढेल.
3. Assured Minimum Pension: 10 वर्षांची सेवा पूर्ण केलेल्या कर्मचार्‍यांना दरमहा किमान 10,000 रुपये पेंशन मिळणार आहे. यामुळे कमी सेवा असलेल्या कर्मचार्‍यांनाही आधार मिळेल.
4. Inflation Indexation: महागाई भत्त्याच्या आधारे पेंशनमध्ये वाढ होणार आहे. यामुळे पेंशनधारकांना महागाईच्या काळातही आर्थिक सुरक्षितता मिळेल.
5. Lump Sum Payment: रिटायरमेंटच्या वेळी कर्मचार्‍याला एकरकमी रक्कम मिळणार आहे, जी त्याच्या शेवटच्या पगाराच्या 1/3 भागाच्या आधारावर ठरवली जाईल. यामुळे निवृत्तीच्या वेळी मोठी रक्कम उपलब्ध होईल.

UPS Scheme कधी लागू होणार?

Unified Pension Scheme (UPS) ही योजना 1 एप्रिल 2025 पासून लागू होणार आहे. विशेष म्हणजे, 2004 ते 2025 दरम्यान निवृत्त झालेल्या कर्मचार्‍यांनाही या योजनेचा लाभ मिळणार आहे. त्यांना त्यांच्या सेवाकाळाच्या आधारावर एक अतिरिक्त रक्कम मिळेल, ज्यामध्ये व्याजाचा समावेश असेल.

नॅशनल पेन्शन स्कीम (NPS) म्हणजे काय?

जानेवारी 2004 मध्ये सुरू करण्यात आलेली राष्ट्रीय पेन्शन योजना (NPS) ही मूळत: सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी पेन्शन योजना जाहीर केली होती. 2009 मध्ये ते सर्व भारतामध्ये विस्तारित करण्यात आले. NPS हे सरकार आणि पेन्शन फंड रेग्युलेटरी अँड डेव्हलपमेंट अथॉरिटी (PFRDA) द्वारे संयुक्तपणे चालवले जाते आणि निवृत्तीसाठी डिझाईन केलेला लॉन्ग टर्म साठीचा , कॉम्पलिमेन्टरी गुंतवणूक कार्यक्रम आहे.

Difference between UPS and NPS 

केंद्र सरकारनं (Central Govt) 1 एप्रिल 2025 पासून लागू होणारी युनिफाइड पेन्शन स्कीम (UPS) मंजूर केली आहे. NPS (नवीन पेन्शन योजना) मध्ये सुधारणांची गरज असलेल्याची मागणी केंद्र सरकारचे कर्मचारी गेल्या अनेक दिवसांपासून करत होते. या मागणीनंतर हा निर्णय घेण्यात आला आहे. सुमारे 90 लाख केंद्र आणि राज्य सरकारी कर्मचारी आणि सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना या नव्या योजनेचा लाभ होणार आहे. दरम्यान, आता जाहीर केलेली UPS योजना आणि NPS योजना यामध्ये नेमका फरक काय? याबाबतची सविस्तर माहिती पाहुयात.

National Pension Scheme (NPS):

1. कर्मचाऱ्यांच्या मूळ पगारातून १० टक्के आणि डीए कपात केला जातो.
२. एनपीएस शेअर बाजारावर आधारित आहे त्यामुळे त्यात गुंतवणूक करणे धोक्याचे आहे. याशिवाय काही परिस्थितींमध्ये टॅक्स हि भरावा लागतो.
३. UPS सारखे ६ महिन्यांनंतर मिळणाऱ्या महागाई भत्त्याची तरतूद या मध्ये नाही.
४. निवृत्तीनंतर निश्चित पेन्शनची हमी नाही तर हे ॲन्युइटीवर (काही रक्कम ठेवून त्यावर पेन्शन घेता येते) अवलंबून असते.

५. कर्मचाऱ्यांना मूळ वेतनाच्या १० टक्के योगदान द्यावे लागते. यामध्ये सरकार आपला १४ टक्के हिस्सा देते.
६. या योजनेत निवृत्तीनंतर निवृत्ती वेतन मिळविण्यासाठी एनपीएस फंडाच्या किमान ४० टक्के वार्षिकी घ्यावी लागते. या पेक्षा जास्त घेत येत नाही.
७. खातेदाराच्या मृत्यूनंतर, एनपीएसमध्ये गुंतवलेली रक्कम नॉमिनीला दिली जाते. जर नॉमिनीला पेन्शन घ्यायची असेल तर त्याला यासाठी ॲन्युइटी खरेदी करावी लागेल. म्हणजे पेन्शन घेणयासाठी ॲन्युइटी हि घ्यावीच लागते.
८. या योजनेत खासगी कंपनीत काम करणारी व्यक्तीही गुंतवणूक करू शकते आणि त्याचा लाभ घेऊ शकते.

ज्यांना जोखीम घेऊन जास्त परतावा मिळवायचा आहे ते या योजनेत गुंतवणूक करू शकतात तसेच तुम्हाला निवृत्तीनंतर पेन्शन मिळू शकते.

Unified Pension Scheme (UPS)

2004 नंतर नियुक्त झालेल्या कर्मचार्‍यांसाठी NPS लागू करण्यात आली.
या योजनेत कर्मचारी व नियोक्ता दोघेही त्यांच्या पगाराच्या एका विशिष्ट टक्केवारीचा हिस्सा योगदान देतात.
निवृत्तीनंतर कर्मचारी आपली गुंतवणूक परत घेऊ शकतो, परंतु पेंशनची रक्कम बाजाराच्या स्थितीवर अवलंबून असते.

१. प्रत्येक सहा महिन्यांच्या सेवेनंतर, निवृत्तीनंतर मासिक वेतनाचा (पगार + DA) एक दशांश भाग जोडला जाईल.
२. शेअर बाजारावर आधारित नाही. अशा परिस्थितीत त्यात कोणताही धोका नसतो.
३. निवृत्तीनंतर तुम्हाला निश्चित पेन्शन मिळेल. निवृत्तीपूर्वीच्या १२ महिन्यांच्या सरासरी मूळ वेतनाच्या हे ५० टक्के असेल. मात्र, किमान २५ वर्षे काम करणाऱ्यांनाच याचा लाभ मिळेल.
३. जर एखादी व्यक्तीने १० वर्षे काम केल्यानंतर नोकरी सोडली तर त्याला दरमहा किमान १०,००० रुपये पेन्शन मिळेल.
४. कर्मचाऱ्यांना योगदान देण्याची आवश्यकता नाही. कर्मचाऱ्यांच्या मूळ वेतनाच्या १८.५ टक्के रक्कम सरकार उचलणार आहे.
५. कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाल्यास त्याच्या कुटुंबाला कर्मचाऱ्यांच्या पेन्शनच्या ६० टक्के रक्कम मिळेल.

UPS हे फक्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी आहे. मात्र, राज्य सरकारांनाही पर्याय देण्यात आला आहे.

UPS Scheme ची फायदे:

• रिस्क-फ्री रिटर्न: UPS मध्ये गुंतवणूक सुरक्षित राहते, कारण पेंशनची रक्कम पूर्वनिर्धारित असते.
• कुटुंबासाठी सुरक्षा: सेवेमध्ये असताना कर्मचार्‍याच्या मृत्यूवर कुटुंबाला पेंशन मिळते.
• महागाईशी निगडीत: महागाई भत्त्याच्या आधारे पेंशनमध्ये वाढ होऊ शकते.

निष्कर्ष:

Unified Pension Scheme (UPS) ही केंद्र सरकारच्या कर्मचार्‍यांसाठी एक महत्त्वाची आणि सुरक्षित पेंशन योजना आहे. या योजनेमुळे कर्मचार्‍यांना त्यांच्या भविष्याची आर्थिक सुरक्षितता वाढेल आणि त्यांचे निवृत्तीनंतरचे जीवन सुसंवादी होईल. UPS, NPS, आणि OPS योजनेमधील फरक समजून घेण्यासाठी, आणि UPS Scheme चा लाभ घेण्यासाठी, तुम्ही अधिकृत वेबसाईटला भेट देऊ शकता.

Unified Pension Scheme (UPS) ही केंद्र सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे, जी केंद्रीय कर्मचार्‍यांना अधिक चांगल्या पेंशन सुविधा देईल. ही योजना OPS आणि NPS यांच्यामध्ये संतुलन साधणारी आहे. UPS स्वीकारल्याने कर्मचार्‍यांना आर्थिक सुरक्षितता मिळेल. UPS चा लाभ फक्त नव्या कर्मचार्‍यांनाच नाही तर 2004 नंतर आणि 2025 पूर्वी निवृत्त झालेल्या कर्मचार्‍यांनाही मिळणार आहे.

ही योजना लागू झाल्यानंतर, केंद्रीय कर्मचार्‍यांना त्यांच्या पेंशनबाबत चिंता करण्याची गरज नाही. UPS अंतर्गत, त्यांना निश्चित पेंशन मिळेल आणि त्यांच्या कुटुंबालाही आर्थिक सुरक्षितता मिळेल.

आपले विचार शेअर करा

आपला UPS बद्दल काय विचार आहे? ही योजना OPS आणि NPS पेक्षा चांगली आहे का? आपले विचार कमेंट बॉक्समध्ये शेअर करा. जर ही माहिती उपयुक्त वाटली तर ती आपल्या मित्र आणि कुटुंबासोबत शेअर करा.

धन्यवाद!

Read This Also – महाराष्ट्र बनले पहिले राज्य UPS ला मजुरी देणारे